بررسی مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت در کتاب بوستان سعدی

نویسندگان

  • امین عزیزی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
  • هادی حیدری نیا استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد (نویسنده مسئول)
چکیده مقاله:

طرح مباحث میان‌رشته‌ای و نوشتن مقالات علمی دربارۀ آن‌ها، از علایق پژوهشگران در سال‌های اخیر بوده است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روان‌شناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روان‌شناسی است. در این مقاله، مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت با توجه به بوستان بررسی شده و با علم امروزی روان‌شناسی تطبیق داده شده‌اند. یکی از مفاهیم اخلاقی و انسانی که در متون ادبی ما و همچنین در علم روان‌شناسی بدان پرداخته شده، شفقت است. این مقاله به شیوۀ توصیفی‌تحلیلی به موضوع شفقت در بوستان سعدی بر اساس مؤلفه‌های روان‌شناسی گیلبرت پرداخته است. باوجود هم‌پوشانی این واژه با واژه‌هایی مانند مهربانی، دل‌سوزی، همدردی، همدلی، ترحم و ترس در ادبیات فارسی، مفهوم روان‌شناختی آن با معنای واژه‌های یادشده متفاوت است. در ترجمۀ کتاب‌ها و نظریه‌های گیلبرت و نف، شفقت حاوی ویژگی‌های دوازده‌گانه‌ای است که بر اساس آن «انسان مشفق» تعریف می‌شود. با مقایسه و بررسی مؤلفه‌های روان‌شناسی شفقت گیلبرت با بوستان سعدی این نتایج حاصل می‌شود که مفاهیم انسانی مطرح‌شده توسط سعدی، صدها سال قبل از شکل‌گیری این مفاهیم در روان‌شناسی وجود داشته و مورد بحث قرار گرفته است. این مسئله حاکی از غنای فرهنگی و ادبی اندیشمندان پارسی‌زبان است که متأسفانه در جامعۀ ما مورد غفلت قرار گرفته و در عوض علوم امروزۀ غربی و پیشرفتۀ روان‌شناسی مؤید این نظریات است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی عنصر شخصیت در حکایت‌های بوستان سعدی

بلاغت و رسایی سخن شیخ اجل با عوامل متعددی پیوند دارد. او از هر فرصتی برای به اوج رساندن کلام خود و تسخیر بیشتر مخاطب بهره می‌جوید. اگرچه هدف اصلی سعدی حکایت پردازی نبوده است، بلکه از حکایت بیشتر به عنوان ابزاری برای تبیین دقیق‌تر اهداف تعلیمی و تربیتی خویش و همراه کردن مخاطب با خود بهره می‌گیرد، اما باریک بینی‌ها و ظرافت‌کاری‌های آگاهانه‌ی او در گزینش افراد یا اشخاص و عناصر حکایت‌ها نیز در بلاغ...

متن کامل

بررسی پیرنگ حکایت های بوستان سعدی

سعدی در بوستان برای اندیشه های خود حکایتپردازی را در طرح این اثر به کار برده و آن را برای زمینه سازی آموزش عبرت و حکمت قرار داده است؛ به طوری که بوستان در میان آثار او از منظر داستاننویسی جایگاه ویژه دارد. بررسی ساختار پیرنگ حکایتهای بوستان در نشان دادن شیوه بیان سعدی دارای اهمّیّت است؛ هدف این پژوهش مشخّص کردن ساختار پیرنگ حکایات این اثر است که به روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای، ن...

متن کامل

منظومه عرفانی سعدی در بوستان

Sa‘di is one of the greatest Iranian literary personalities throughout the history of Persian belles- letters and poetry, that so many books and articles have been written on different aspects of his personality. But the subject matter of the present paper is something about which has been paid attention less, that is Sa‘di’s spiritual and mystical personality reflected in his works particula...

متن کامل

سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان

بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه­های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند­گان می­کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...

متن کامل

کارکرد جمله های مرکب در بوستان سعدی

افصح‌المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ‌ترین ارکان ادب پارسی است. بخشی از صیت و شهرت سعدی در گرو سعدی­نامه یا همان بوستان است که از مثنوی­های اخلاقی برجسته و باارزش حوزۀ زبان و ادب پارسی است. این کتاب بی­مانند،زبان سخته و پیراسته­ای دارد که نظر هر مخاطبی را به خود جلب می­کند. این میزان از شایستگی در گرو ِشگردهای هنری و زبانی فراوانی است که شیخ اجل به­کار بسته است. از ویژگی­های دستوری آن، استفادۀ گس...

متن کامل

سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان

بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه­های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند­گان می­کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 41

صفحات  181- 204

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023